Onze reis naar de Martin fabriek!
Martin USA, een indrukwekkende reis!
In mei 2024 mocht ik, Bram de Jong, namens Joh.deHeer afreizen naar het Amerikaanse dorpje Nazareth, Pennsylvania om een kijkje te nemen in de Martinfabriek. Graag vertel ik jullie meer over deze bijzondere reis!
Eerst een klein stukje van de bijzondere geschiedenis van Martin. In 1833 begon de Duitse luthier C.F. Martin zijn eigen gitaarmerk midden in het drukke New York. De drukte en chaos van deze wereldstad werd al snel te veel voor hem. Hij verlangde terug naar Duitsland, en was van plan terug te verhuizen. Hij veranderde echter van gedachte toen een familielid hem vertelde over de staat Pennsylvania. De kleine groene heuvels, en nog kleinere dorpjes, lieten het erg lijken op zijn vaderland. Om die reden vertrok Martin met zijn werkbank en gereedschap in 1839 naar Nazareth: de plaats waar meer dan 180 jaar later nog steeds Martingitaren worden gemaakt!
De oude fabriek
Onze rondleiding met Martin begon dan ook bij de oude fabriek. In dit historische gebouw maakte Martin van 1850 tot 1965 zijn gitaren, en groeide zo uit tot de gitaargigant die wij nu kennen. ‘Kwaliteit, geen kwantiteit’ was toen al het motto, en dit is door de jaren heen niet veranderd. Als we worden rondgeleid door de oude werkplaatsen valt mij op met hoe weinig spullen en gereedschap de vroegere luthiers de mooiste gitaren konden bouwen. De houten werkbanken zijn klein en laag. Ook de ruimte zelf is niet heel groot. De gitaarmarkt was destijds natuurlijk ook een stuk kleiner. Op de muren vinden we aantekeningen van de luthiers. Bij elke belangrijke historische gebeurtenis schreven deze vaklui een datum op de muur. De hele groep is erg onder de indruk van deze historische plek, waar de meest legendarische Martingitaren zijn bedacht en gebouwd.
De nieuwe fabriek
Na de oude fabriek reden we 10 minuten richting de nieuwe fabriek. Het gebouw is een stuk groter en moderner aan de buitenkant, maar toch zie je een klein gedeelte aan de voorkant van het gebouw dat exact lijkt op de oude fabriek. Dat Martin hun geschiedenis koestert is meteen duidelijk. Na het opzetten van een veiligheidsbril krijgen we ook een rondleiding in deze fabriek. Hier zie ik dat er heel veel is veranderd op het gebied van gitaarbouw, maar ook dat sommige handelingen bijna hetzelfde zijn gebleven. Martin heeft kwaliteit op nummer 1 staan, en het handwerk van een luthier is ook anno 2024 de beste manier om de hoogste kwaliteit na te streven. Uiteraard zijn er behoorlijk veel technische snufjes bijgekomen die het werk minder intensief maken. Dit doet Martin voor de efficiëntie, maar ook voor de arbeidsveiligheid.
Het begin van een gitaar
De eerste afdeling waar we direct naartoe lopen is het begin van de fabriek, waar al het kostbare tropische hout binnenkomt. Deze gigantische stammen worden voor gebruik worden gecontroleerd en gestempeld op doeleinde. Zo worden sommige stukken geprefereerd voor toppen, en andere weer voor de nek of het fretboard. Deze stukken worden vervolgens heel ruim uitgesneden met een zaag; ze lijken in de verste verte nog niet op wat ze uiteindelijk moeten worden. Een afdeling verder, zien al een stuk meer gitaar in het hout verschijnen. De top wordt netjes uitgesneden door een laserapparaat, en de nekken worden door een machine perfect afgerond. Dit zijn voorbeelden van handelingen die een machine anno 2024 preciezer kan doen dan een luthier. Door gebruik te maken van deze machines hoeft Martin minder hout weg te gooien, en verschillen de eindproducten een stuk minder van elkaar.
De productie van een gitaar
In de Martinfabriek werken ze met allemaal kleine afdelingen. Elke afdeling doet één specifieke handeling, zoals bijvoorbeeld het lijmen en perfectioneren van de bracing, of het maken van de rosette. Deze luthiers hebben ieder hun specialisatie geperfectioneerd, en dat is goed te zien. Het perfect afsnijden van de bracings gaat bijvoorbeeld bijzonder snel en soepel, je kan duidelijk zien dat dit hun dagelijkse bezigheid is. Zodra een afdeling klaar is met een gitaar, wordt deze doorgestuurd naar de volgende afdeling. Dit is verreweg de meest efficiënte manier van een gitaarbouwen, zonder in te leveren op de kwaliteit. Als je bedenkt hoeveel tijd er in dit proces zit voor elke gitaar, wat ook per model verschillend is, is deze efficiëntie essentieel. Er is bijvoorbeeld een groot verschil in tijd tussen de productie van een D-15 te maken en die van een D-45. Een D-15 kost maar een paar maanden tijd, terwijl een D-45 al snel acht maanden kan kosten. Dit heeft onder meer te maken met de versiering, want ook al die parelmoeren inleg, en opvallende rosettes worden met de hand gemaakt en ingelegd. Is de gitaar na al die afdelingen klaar, dan wordt hij door de luthiers nog een keer nagelopen en – uiteraard – bespeeld. Want je weet pas echt of het een goede gitaar is, als je erop gespeeld hebt!
Custom Shop modellen
Wij als Joh.deHeer hebben ook gebruik gemaakt van de reis om speciale custom shop modellen te bestellen. Onder meer ter ere van ons 125-jarig jubileum hebben we gekozen voor een Martin 00-18 en 00-28 custom shop model. 125 jaar geleden waren deze twee modeltypes namelijk ook gloednieuw, net als onze winkel. Deze 2 gitaren zullen vooral opvallen door de houtsoorten die ik heb gekozen. De 00-18 Custom komt namelijk met een Bearclaw mahonie zij -en achterkant, en een striped sitka sparren top! De 00-28 zal een prachtige East-Indian Wild Grain palissander zij -en achterkant hebben, terwijl de top zal worden voorzien van een prachtige Adirondack sparren plaat. Wij hopen deze modellen rond het begin van 2025 binnen te krijgen, dus houdt onze website dan goed in de gaten!
Martin Cherry Hill modellen
Naast de zojuist benoemde custom shop gitaren komen er nog twee custom modellen binnen. Namelijk de D-14 en 000-14 Cherry Hill modellen. Deze modellen zijn heel speciaal dankzij het hout dat ze gebruikt hebben, en de geschiedenis die het hout met zich meebrengt. Zoals de naam verklapt hebben deze gitaren een zij -en achterkant van massief kersenhout. Toen C.F. Martin verhuisde naar Pennsylvania, heeft hij de eerste jaren gewoond op een heuvel genaamd Cherry Hill. Martin heeft vanwege deze geschiedenis speciale kersenhouten modellen gemaakt die zeer exclusief zijn, en dus speciaal voor ons verkrijgbaar waren. Ook deze modellen hopen wij rond het begin van 2025 binnen te krijgen.
Joh.deHeer Martin Shop
Bij Joh.deHeer in Sliedrecht hebben wij een prachtige Martin shop met een grote collectie standaardmodellen en Mexicomodellen. Ben je altijd al fan geweest van Martingitaren, en wil je de bekendste modellen een keertje uittesten? Dan ben je van harte welkom om langs te komen bij ons in de winkel! Heb je vragen over Martingitaren? Dan kun je mij altijd mailen via info@johdeheer.nl of ons bellen met 0184 419 611. Tot snel in de winkel!
