Linkshandige Ukelele
Onder gitaren is het tegenwoordig heel normaal om een gitaar speciaal voor linkshandigen aan te schaffen. Voor meer informatie over linkshandige gitaren kunt u deze pagina lezen. Dit is bij ukeleles namelijk iets anders. Dit komt ook omdat het simpelweg een ander instrument is. In dit artikel wordt toegelicht wat de opties zijn voor linkshandigen die ukelele willen spelen. Een linkshandig instrument, zoals een linkshandige gitaar, wordt precies in spiegelbeeld gemaakt. Zodoende werkt het instrument hetzelfde als het rechtshandige instrument, qua speelmethoden, onderhoud en afstellen. Waarom zijn er specifieke linkshandige instrumenten als beide handen toch gebruikt worden? Dit komt omdat de strumhand iets lastigere taken moet voltooien en moet kunnen multitasken. Zodoende spelen sommige linkshandigen dus andersom. Er zijn vier verschillende opties voor linkshandigen die ukelele willen spelen, zodat u zelf alle voor- en nadelen kunt afwegen en een goed geïnformeerde beslissing kunt maken.
Optie 1: een linkshandige ukelele
Dit is waarschijnlijk het meest voor de hand liggende. Zoals eerder besproken, is een linkshandige ukelele het spiegelbeeld van een rechtshandige ukelele. Het werkt dus over het algemeen goed voor linkshandigen, maar is het de beste optie?
Voordelen
Het beste voordeel van een linkshandige ukelele is dat uw dominante hand voor het moeilijkste wordt gebruikt. Zodoende zal een linkshandige ukelele natuurlijk aanvoelen en zal u de basis snel kunnen aanleren. Elk aspect van de ukelele is dus andersom, inclusief de brug en de topkam, als gevolg wordt er rekening gehouden met de intonatie en zal u geen last hebben van onstabiele stemming. Ook werkt de ukelele in principe hetzelfde als een rechtshandige ukelele. U kunt dezelfde akkoorden en toonladders toepassen, maar wel in spiegelbeeld natuurlijk. Zodoende is het ook niet nodig om een specifieke lesmethode voor linkshandigen of een linkshandige muziekleraar te vinden. Rechtshandige muzieknotatie en leraren zullen u het ook aan kunnen leren. Het laatste voordeel is dat u uniek zal zijn. Maar ongeveer tien procent van de bevolking is linkshandig, waardoor ook maar een klein percentage van ukelelespelers linkshandig zijn. Uw linkshandige ukelele zal dus voor aandacht zorgen. Voornamelijk bij optredens zal dit erg leuk zijn.
Nadelen
De voordelen klinken echt fijn, helaas zijn er wel een paar belangrijke nadelen aan linkshandige ukeleles. Ten eerste zijn linkshandige ukeleles redelijk zeldzaam. Zoals eerder besproken, zijn linkshandige ukeleles nog niet zo populair als linkshandige gitaren. Er zijn maar weinig ukeleleproducenten die linkshandige ukeleles ontwikkelen. Als gevolg heeft u niet alleen zeer weinig keuze uit ukeleles, maar is het ook lastig om een winkel te vinden die linkshandige ukeleles in voorraad hebben. Uitproberen zal dus lastig zijn. Daarnaast is de uniciteit ook een nadeel. U kunt niet ukeleles van andere mensen lenen, en andere mensen kunnen niet uw ukelele lenen. U bent dus altijd afhankelijk van uw eigen ukelele, en als u deze vergeet, is dat simpelweg een probleem. Deze beide problemen kunnen voorkomen worden met de andere opties, echter hebben de andere opties ook weer andere nadelen.
Optie 2: rechtshandig leren spelen
Dit is redelijk populair onder linkshandigen. Ukelele spelen blijft namelijk iets wat met beide handen wordt gedaan, waardoor de dominante hand nog steeds gebruikt wordt. U zult het dan net zo aanleren als rechtshandigen, waardoor u hier alle voordelen van zal ervaren.
Voordelen
Het grootste voordeel aan rechtshandig spelen, is dat u keuze heeft uit een enorm assortiment aan verschillende ukeleles. Zodoende kunt u dus kieskeuriger zijn. U kunt uw favoriete ukelele vorm vinden, van de materialen die u het fijnst vindt, met een kleur die u leuk vindt en die binnen uw budget valt. Daarnaast zal u ook bijna alle ukeleles kunnen gebruiken. Als u uw ukelele dus een keer vergeet, kunt u er heel makkelijk eentje lenen. Ook kunt u nu elke muziekwinkel binnenlopen en veel ukeleles uitproberen. U bent dan niet meer afhankelijk van of de muziekwinkel wel linkshandige modellen op voorraad heeft. Het uitproberen van een instrument
voor het aanschaffen is zeker te adviseren. Als u meerdere ukeleles uitprobeert zal u erachter komen wat u fijn vindt en kunt u de meest comfortabele en best klinkende ukelele uitkiezen. Dit is niet echt mogelijk met een linkshandige ukelele. U ervaart dus alle voordelen van een standaardukelele.
Nadelen
Het gebruiken van de niet dominante hand voor het strummen zal in eerste instantie een beetje onnatuurlijk aanvoelen. Het is echter wel zo dat als u eenmaal de basis heeft aangeleerd, u niet achterloopt op rechtshandige ukelelespelers. Het nadeel zal u alleen in het begin ervaren, maar kan wel doorslaggevend zijn. Een instrument zal sneller aangeleerd worden en vaker opgepakt worden als deze natuurlijk en comfortabel aanvoelt. Houdt er dus rekening mee dat het begin wat lastiger zal zijn. U zal ook iets minder opvallen omdat u nu tussen de rechtshandige ukelelespelers zal staan, al is het wel mogelijk om de uniciteit nu in het design van uw ukelele naar voren te laten komen.
Optie 3: een rechtshandige ukelele linkshandig maken
De derde optie is om een rechtshandige ukelele om te draaien en andersom de snaren er op te zetten. Zodoende is de rechtshandige ukelele op een linkshandige manier te gebruiken. Dit lijkt in principe een handige oplossing, maar ook hier zijn nadelen aan.
Voordelen
Door een rechtshandige ukelele om te draaien en opnieuw te stemmen heeft u dus ook het voordeel van een groter assortiment aan keuze. U kunt echter niet uit alle rechtshandige ukeleles kiezen, want niet alle zijn hiervoor geschikt. Dit wordt hieronder bij de nadelen verder toegelicht. Het assortiment aan geschikte rechtshandige ukeleles blijft wel groter dan het assortiment aan linkshandige ukeleles. Zodoende blijft het een optie. Ukeleles zijn over het algemeen ook redelijk symmetrisch, waardoor het niet hoeft op te vallen dat u de ukelele andersom gebruikt. Op deze manier kunt u de voordelen van linkshandig leren spelen ervaren, met het voordeel van meer keuze uit ukeleles.
Nadelen
Het grootste en belangrijkste nadeel van deze optie, is dat u goed moet opletten welke ukelele u hiervoor wilt gebruiken. Snaarinstrumenten hebben namelijk een afgestelde topkam en brug. Dit kan dus problemen veroorzaken. De topkam heeft namelijk vier inkepingen voor elke snaar. De inkepingen hebben dus verschillende formaten. Als u de snaren omdraait, zullen dikkere snaren misschien niet in de dunnere inkepingen passen, en dunnere snaren te diep in de dikkere inkepingen vallen. U moet dus rekening houden met de topkam. Bepaalde topkammen zijn al niet erg diep, waardoor u eventueel de topkam breder kan uitschuren om dit probleem te voorkomen. Als dit niet het geval is, kunt u ook een linkshandige topkam in uw ukelele installeren. Het is zelfs misschien mogelijk om de topkam uit uw ukelele te halen, en omgekeerd er weer in te zetten. Houdt er dan wel rekening mee dat de topkam ook schuin afloopt en dat u deze dus ook iets moet uitschuren. De brug is een lastiger verhaal. De brug bepaald namelijk de lengte van de snaar, en zorgt ervoor dat de stemming over de hele hals klopt. Als u de snaren omdraait, zal deze niet meer kloppen. De brug is namelijk afgesteld op de individuele snaren. Hier zijn echter ook oplossingen voor. Ten eerste hebben veel ukeleles rechte bruggen, waardoor dit probleem eigenlijk niet voorkomt. Bij aanschaf van een ukelele kunt u dus het best een ukelele uitzoeken met een rechte brug. Als dit niet het geval is, kunt u een ukelele uitkiezen met een brug die niet vastgelijmd is. Zodoende kunt u deze eventueel omdraaien waardoor de intonatie misschien weer klopt. Als laatst kunt u ook een losse linkshandige brug aanschaffen en deze installeren. Een kleiner nadeel is als uw ukelele een slagplaat, cut-out en/of een jackinput heeft. Deze onderdelen zitten namelijk aan de onderkant van de ukelele. Door de ukelele om te draaien, zitten deze onderdelen opeens aan de bovenkant van de ukelele. Met de slagplaat is dit meer een esthetisch probleem, maar met de jackinput kan het ervoor zorgen dat de kabel in de weg zit. In de foto hierboven zijn alle mogelijke problemen omcirkeld. De blauwe cirkels laten zien wat een probleem kan zijn als de snaren worden omgedraaid, en de rode cirkels lichten toe wat in de weg kan zitten als de ukelele linkshandig wordt gebruikt. Houdt hier dus rekening mee. Als laatst houdt u het probleem dat u niet erg makkelijk een ukelele kan lenen. Als u dit wel moet doen, moet u dus rekening houden met dezelfde problemen als hierboven en moet u de snaren vervangen. U bent dus nog steeds afhankelijk van uw eigen instrument. Het omdraaien van de ukelele is dus alleen mogelijk met bepaalde ukeleles en moet u dus rekening houden met deze aspecten. De vierde optie kan dit echter voorkomen, maar brengt ook andere moeilijkheden met zich mee.
Optie 4: ondersteboven leren spelen
Dit is een speelmethode die voornamelijk bekend staat als de Jimi Hendrix-methode. Jimi Hendrix is een linkshandige gitarist die een rechtshandige gitaar ondersteboven speelde. Hij veranderde de snaren niet, zoals bij de methode hierboven, maar gebruikte de gitaar ook rechtshandig gestemd. Op deze manier moest hij de akkoorden en de toonladders ondersteboven leren. Voor gitaarspelen is dit niet aan te raden, omdat bepaalde akkoorden erg lastig zijn ondersteboven. Voor ukeleles is het een ander verhaal. Het systeem heeft bepaalde voordelen, maar zeker ook nadelen.
Voordelen
Door een rechtshandige ukelele ondersteboven te spelen, heeft u dus veel keuze uit ukeleles. U hoeft ook geen rekening te houden met de brug en de topkam, omdat deze in principe dezelfde snaren moeten ondersteunen als bedoeld. U hoeft de ukelele dus ook niet aan te passen op uw speelmanier. U heeft ook het voordeel dat u uw dominante hand voor het strummen kan gebruiken, waardoor het erg natuurlijk zal aanvoelen. U kunt ook makkelijker ukeleles lenen, omdat u in principe een gewone rechtshandige ukelele gebruikt.
Nadelen
Het grootste nadeel is dat u alle methoden ondersteboven moet leren. Lesmethoden zullen dus niet goed op u aansluiten en muziekleraren zullen u niet goed kunnen helpen. Er zijn ook erg weinig lesmethoden die deze manier van spelen uitlegt. U moet dus leren dat u de huidige muzieknotatie in spiegelbeeld én ondersteboven moet interpreteren. Het voordeel is wel dat in principe het spelen van deze methode niet veel moeilijker is dan de originele manier van spelen, maar u zal voornamelijk afhankelijk zijn van uzelf. Voor ukeleles met slagplaten, cut-outs en jackinputs blijft hetzelfde probleem, omdat deze dan aan de bovenkant van de ukelele zitten als u deze omdraait. Deze zijn bij punt drie met een foto toegelicht, echter hoeft u nu alleen rekening te houden met de rode crikels.
Wat nu?
Nu dat alle vier de opties zijn uitgelegd, is het aan u om een afweging te maken. Dit blijft natuurlijk lastig. Het is het handigst om te bepalen wat u het belangrijkst vindt. Wilt u qua spelen zo makkelijk mogelijk beginnen? Dan is het niet erg handig om rechtshandig of ondersteboven te spelen. Dit maakt het namelijk wat moeilijker. Vindt u het echter belangrijk om keuze te hebben uit veel ukeleles? Dan is rechtshandig of ondersteboven spelen juist een beter idee. Ook is het waarschijnlijk een goed idee om uw speeldoelen in de afweging mee te nemen. Bent u van plan om vaak met andere mensen mee te spelen? Dan is het misschien handig om rechtshandig te spelen, waardoor u andermans ukeleles kunt gebruiken. Wilt u echter graag versterkt gaan spelen, zoals op podia's of in samenspel? Dan raden we ook beide ondersteboven methoden af, omdat de jackinput dan zeker in de weg zal zitten. Als u erg van uniciteit en aandacht houdt, dan is een ondersteboven instrument, beide ondersteboven of opnieuw gestemd, juist weer een leuk idee. Echter is uniciteit ook te vinden in een opvallend gekleurd instrument, die vaak als rechtshandige ukeleles aangeboden worden. Ook is het een goed idee om eventuele andere of toekomstige instrumenten mee te nemen in de afweging. Speelt u al gitaar, of bent u van plan om gitaar te gaan spelen? Kies dan een optie die daar op aansluit. Speelt u bijvoorbeeld al linkshandig? Dan kunt u het best doorgaan met linkshandig spelen. Speelt u juist rechtshandig gitaar? Dan is een rechtshandige ukelele een beter idee. Bent u van plan om les te gaan volgen? Dan is een ondersteboven ukelele geen goed idee. U kunt dan beter aan uw ukeleleleraar vragen wat het beste is. Over het algemeen is de beste mogelijkheid om een linkshandig instrument aan te schaffen als u linkshandig bent. Helaas is ukelelespelen hier nog niet echt op ontwikkeld, zodoende zijn de andere drie opties ook een goede mogelijkheid voor u.
